Dit is de vierde en laatste blog van een korte reeks over hoe je een empathisch gesprek kunt voeren. Onder aan dit bericht vind je links naar de rest van de reeks. In de vorige blog heb ik beschreven hoe je empathisch kunt reageren in een gesprek. In deze laatste blog staat de spreker centraal.
De luisteraar is geen afvalbak
De spreker bepaalt in belangrijke mate het onderwerp van het gesprek. We zagen in de vorige blogs dat de spreker geleid kan worden door de luisteraar. In deze uitleg zien we de spreker als degene die iets kwijt wil en het te bespreken onderwerp kiest. Als ik mezelf als voorbeeld neem dan is het soms zo dat ik iets begin te vertellen zonder heel goed te weten waaróm ik iets zeg. Meer dan iets even kwijt willen is er dan niet bij. Dat kan natuurlijk best eens, als iets je hoog zit. Maar je hoeft niet je omgeving als een soort afvalbak voor alles wat je dwars zit te gebruiken. Het is dus goed te weten wat je wil bereiken met wat je zegt. Hier is overigens geen goed of fout in, als je iets wil vertellen omdat een gebeurtenis je hoog zit, dan is dat niet verkeerd. Het gaat erom dat je verantwoording neemt voor wat er uit je mond komt, voor wat jij de wereld in stuurt.
Wat wil je bereiken met wat je zegt?
Een acroniem die ik voor het eerst hoorde bij een training van Susana Rusch García die hierbij kan helpen is WAIT.
Why
Am
I
Talking?
Ik vond een lijstje met mogelijke redenen waarom je zou willen praten op Waarom praten we? – ookgoedbezig.nl:
We praten om:
- onszelf iets te vertellen
- anderen niet te hoeven horen
- de ander te beletten te praten
- de ander te imponeren of af te schrikken
- het stemmetje in ons eigen hoofd niet te hoeven horen
- onze aanwezigheid te benadrukken
- (meer) aandacht te vragen
- etc
Ik zou nog willen aanvullen: Je kunt ook aan het woord blijven en steeds nieuwe verhalen vertellen omdat je bang bent voor stilte of dat de ander je alleen laat zodra je niets meer te vertellen hebt.
En we praten ook om verbinding te maken met een ander. En ik denk dat we ook praten om gehoord worden, of inzicht of steun krijgen. We willen begrepen en geaccepteerd worden. Dat proberen we onder andere te bereiken door te delen wat er in ons leeft.
Delen wat er in je leeft
Delen wat er in je leeft kun je op vele manieren doen. Je kunt bijvoorbeeld klagen over wat je is overkomen of benoemen wat anderen niet goed hebben gedaan. Je probeert hiermee uiting te geven aan je dieperliggende behoefte, maar hebt daar waarschijnlijk nog niet de juiste woorden voor gevonden.
De juiste woorden kun je vinden door na te gaan wat je gevoelens zijn bij een situatie en na te gaan wat je onderliggende behoeften zijn. Het kan best wat tijd kosten om daar achter te komen, maar het is het waard. Het geeft inzicht in wat je belangrijk vind. Je kunt de luisteraar hierbij om hulp vragen als je zou willen. Vandaag gebeurde er iets wat me dwars zit, heb jij een idee waarom het me stoorde?
Maar het belangrijkste wat een spreker kan doen in een gesprek is zich bewust zijn van de redenen om het gesprek te voeren en zich daarvan bewust te zijn.
Ga jij na wat je wilt bereiken voordat je gaat spreken?
Misschien vind je dit ook interessant: Reeks empathisch gesprek: Luisteren ; Reageren deel 1; Reageren deel 2