In verbinding blijven met een jakhals kent enige uitdagingen. Door jezelf erin te oefenen zal het je steeds makkelijk afgaan om in gesprek te blijven met anderen, zélfs als zij jakhalsneigingen vertonen.
Wat is een jakhals?
In verbindende communicatie staat de jakhals symbool voor ontkoppelde communicatie, voor afstand. Waar de giraffe het symbool is van verbindende communicatie, die zorgt voor nabijheid.
De jakhals uit zich door te beschuldigen, oordelen, analyseren, bekritiseren en argumenteren. Het gaat over goed of fout en over het hebben of ontbreken van macht. Deze manier van uiten veroorzaakt gevoelens van schuld schaamte, en angst. En breekt over het algemeen vertrouwen en levensplezier af. Als de jakhals dingen bij de ander gedaan krijgt is het vaak onder het mom van moeten.
Ruimte om bewust te reageren op een jakhals
In het meest ideale geval blijf je als ontvanger van jakhals-communicatie in verbinding met jezelf én met de jakhals. Als een giraffe blijf je de verbinding voorop stellen. De mate waarin dat lukt hangt van een aantal factoren af, bijvoorbeeld:
- Het belang en de intensiteit van de relatie met de jakhals voor jou;
Hoe meer de uitingen van de jakhals je raken hoe lastiger het kan zijn even afstand te nemen om te voelen wat het met je doet en bewust te kiezen hoe je gaat reageren. - Je eigen staat van zijn: ben je uitgerust of juist gestrest;
Hoe beter je je voelt hoe gemakkelijker er vaak is om afstand te nemen en bewust te kiezen hoe je gaat reageren.
Verbinding met jezelf
Hoe kun je reageren op een jakhals en in verbinding blijven met jezelf en de jakhals?
- Merk op dat je in gesprek bent met een jakhals.
- Vraag je af of je in verbinding wil blijven met de jakhals.
- Vraag je af of behoefte hebt aan zelf-empathie, of dat je al in staat bent in het gesprek te reageren op de jakhals. Wanneer je behoefte hebt aan zelf-empatie kun je het gesprek even onderbreken, door even naar de wc te gaan, of een slok van je drankje te nemen. Dit geeft je de gelegenheid om te voelen wat de uitlatingen van de jakhals met je doen. En een bewuste beslissing te nemen over het al dan niet in verbinding blijven met de jakhals.
Daadwerkelijk reageren op een jakhals door empathisch te luisteren
Wanneer je hebt besloten om in verbinding te willen blijven met de jakhals, en zijn kant van het verhaal te horen kun je het volgende doen:
- Benoem wat je de jakhals hoort zeggen, bijvoorbeeld: Hoorde ik je nou zeggen dat ….
- Gis hardop wat achterliggende gevoelens zouden kunnen zijn, bijvoorbeeld: Zeg je dat omdat je je …voelt?
- Luister naar de reactie van de jakhals
- Gis hardop wat achterliggende behoeften zouden kunnen zijn, bijvoorbeeld: Is dat omdat je graag zou willen dat…
- Luister naar de reactie van de jakhals
- Stel een vraag aan de jakhals, bijvoorbeeld: Kan ik hierin iets voor je doen?
Daadwerkelijk reageren op een jakhals door je empathisch te uiten
- Benoem wat je de jakhals hoort zeggen: Hoorde ik je nou zeggen dat …. gevolgd door:
Wil je weten wat dit met mij doet? - Vertel welke gevoelens dat bij je oproept,
- Wat je achterliggende behoefte is
- Ten slotte kun je een vraag stellen aan de jakhals; bijvoorbeeld “Hoe is dit voor jou om te horen?”
Dit zijn wat handvatten die je kunt gebruiken om wanneer iemand die op een bepaald moment jakhalsneigingen vertoond toch met jezelf en die ander in verbinding te blijven. Misschien helpt het ook te bedenken dat de meesten van ons de rol van jakhals weleens spelen. Iedereen heeft een jakhals en een giraffe in zich!
Heb jij in de gaten wanneer je met een jakhals in gesprek bent?
Misschien ook interessant voor jou: De giraffe en de jakhals